- پنجشنبه ۱۶ تیر ۰۱
- ۱۱:۱۳
حدیثی از امام باقر(ع) :
«لا فَضیلَهَ کالجِهادِ و لا جِهادَ کالمُجاهَدَهَ الهَوی؛
هیچ فضیلتی مانند جهاد نیست و هیچ جهادی چون مجاهده بر هوای نفس نیست».
شیخ عباس قمی، سفینه البحار، ج 2، ص 320
زندگینامه و شهادت امام باقر (ع)
امام محمد باقر علیه السلام:
اِن اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ یرْفَعُ الْعَذابَ عَنْ اَهْلِ الأرْضِ اِذا کانَ فِیها نَبی أوْ إمامٌ.
خداوند عزوجل، با وجود پیامبر یا امام در روی زمین، عذاب را از خاک نشینان برمی دارد.
یکی از سؤالاتی که درباره امام محمدباقر علیه‌السلام مطرح است این است که ایشان چگونه و به دست چه کسی شهید شد ؟
احادیثی وارد شده که ائمه اطهار علیهم‌السلام با شهادت از دنیا می‌روند نه با مرگ طبیعی.
امام علی علیه‌السلام فرمود: از مرگ گریزی نیست، کسی که کشته نشود می‌میرد. همانا برترین مرگ، کشته شدن (در راه خدا) است، سوگند به آن که جان علی در دست اوست، هزار ضربت شمشیر آسانتر است از یک بار مردن در بستر.
امام رضا علیه‌السلام فرمود: به خدا سوگند از ما (ائمه) نیست مگر اینکه مقتول و شهید می‌شود. (1)
متاسفانه جزئیات تاریخ شیعه، با توجه به عواملی – مانند دشمنی‌ها، سخت‌گیری‌ها، عدم اهتمام برخی، نبود امکانات لازم و ... – آنطور که باید به دست ما نرسیده است. از این رو، درباره شهادت امام محمدباقر علیه‌السلام اطلاعات زیادی در دست نیست. لذا گفته شده:
شهادت امام محمد باقر ـ علیه‌السلام ـ در ایام خلافت هشام بن عبدالملک بود و گفته شده ابراهیم بن ولید بن عبدالملک بن مروان، امام باقر ـ علیه‌السلام ـ را به زهر، شهید کرده و احتمالاً به امر هشام بوده است. (2)
ابن شهر آشوب نقل کرده، شهادت امام باقر ـ علیه‌السلام ـ به دست ابراهیم بن الولید بود که به واسطه زهر، امام را مسموم کرده است. (3) همین قول را علامه مجلسی نیز نقل فرموده است. (4)
بعضی فقط شهادت امام باقر ـ علیه‌السلام ـ را به دست بنی امیه نقل کرده‌اند که امام را مسموم نموده‌اند همانطور که پدر بزرگوارشان امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ را مسموم نموده‌اند. (5) بحرانی نیز ضمن نقل شهادت امام توسط بنی امیه، نسبت شهادت را به فرد دیگری از مأموران، نسبت می‌دهد. (6)
وصیت‌های امام محمدباقر علیه‌السلام
امام باقر علیه‌السّلام به پسرش امام صادق علیه‌السّلام وصیّت کرد و فرمود: «مرا در لباسى که روز جمعه با آن نماز مىخواندم، کفن کن، و عمّامهام را بر سرم بپیچ و قبرم را چهار گوش کن و به اندازه چهار انگشت از زمین، بلند گردان، هنگام دفن، بندهاى کفنم را باز کن».
روایت شده: امام صادق علیه‌السّلام فرمود: «پدرم در وصیّت خود نوشت: او را در سه جامه کفن نمایم، یکى از آنها روپوشى بود که آن حضرت در روز جمعه با آن نماز مىخواند، و دیگرى جامهاى بود و سوّمى پیراهن بود».
من به پدرم عرض کردم: این مطلب را چرا مىنویسى؟ (نیاز به نوشتن نیست)، فرمود: از آن مىترسم که مردم در مورد تکفین من با تو ستیز کنند، اگر آنها گفتند پدرت را با چهار یا پنج کفن، تکفین کن، سخن آنها را گوش نکن، عمّامهام را بر سرم بپیچ، و عمّامه جزء کفن به شمار نمىآید، بلکه کفن آن است که بدن به آن پیچیده شود.
نیز روایت شده که امام صادق علیه‌السّلام فرمود: پدرم به من فرمود: «اى جعفر! فلان مبلغ از اموال مرا وقف گریه کنندگان کن، تا ده سال در سرزمین منى، هنگام اعمال منى (در حجّ) براى من گریه کنند».
همچنین نقل شده: امام باقر علیه‌السّلام هشت درهم براى مراسم عزادارى خود، وصیّت کرد، و آن حضرت، این کار را از «سنّت» مىدانست، زیرا پیامبر اکرم صلّى اللّه علیه و آله (در ماتم شهادت جعفر طیّار) فرمود: «براى آل جعفر، غذا تهیه کنید، زیرا آنها به عزادارى اشتغال دارند.
