یاد شهیدان 🌹

به گزارش ایمنا، نام مرتضی آوینی همیشه در کنار روزنامه‌نگاری و مستندسازی جبهه و جنگ عنوان می‌شود. مرتضی آوینی بعد از انقلاب اسلامی، خدمات ارزنده ای را در عرصه‌های گسترده هنر از خود به یادگار گذاشت به همین دلیل با پیشنهاد شاعران، نویسندگان و هنرمندان حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی به مقام معظم رهبری، سالروز شهادت مرتضی آوینی را به عنوان روز هنر انقلاب اسلامی نام گذاری گردید.

خصوصیات اخلاقی شهید آوینی

از "خود" گذشتن

شهید مرتضی آوینی به تعبیر خودش از یک راه آزموده سخن گفته است: «تصور نکنید که من با زندگی به سبک و سیاق متظاهران به روشنفکری ناآشنا هستم. خیر. من از یک راه طی شده با شما حرف می‌زنم. من هم سال‌های سال در یکی از دانشکده‌های هنری درس خوانده‌ام، به شب‌های شعر و گالری‌های نقاشی رفته‌ام.

موسیقی کلاسیک گوش داده‌ام، ساعت‌ها از وقتم را به مباحثات بیهوده درباره‌ی چیزهایی که نمی‌دانسته‌ام گذرانده‌ام. من هم سال‌های با جلوه فروشی و تظاهر به دانایی بسیار زیسته‌ام، ریش پرفسوری و سبیل نیچه‌ای گذاشته‌ام… اما بعد خوشبختانه زندگی مرا به راهی کشانده است که ناچار شده‌ام رودربایستی را نخست با خودم و سپس با دیگران کنار بگذارم».

تحول مرتضی آوینی در ادامه سبب شد که وی "خود" را کنار بگذارد، مرتضی آوینی در این رابطه چنین گفته است: «با شروع انقلاب، حقیر تمام نوشته‌های خویش را (اعم از تراوشات فلسفی، داستان‌های کوتاه، اشعار و …) در چند گونی ریختم و سوزاندم و تصمیم گرفتم که دیگر چیزی که حدیث نفس باشد ننویسم و دیگر از خودم سخنی به میان نیاورم… اگر انسان خود را در خدا فانی کند، آنگاه این خداست که در آثار ما جلوه‌گر می‌شود.»

خانواده دوستی

شهید مرتضی آوینی هنگامی که در خانه بود جز عشق و مهربانی نسبت به همه‌ی اعضای خانواده، چیزی از وی دیده نمی‌شد. اصولاً رفتار شهید آوینی همیشه همراه با مهربانی بود. شهید آوینی همیشه در کارهای خانه، به همسرش کمک می‌کرد.

اهمیت به نماز اول وقت

شهید آوینی به نماز اول وقت اهمیت فراوانی می‌داد. همیشه زودتر از اذان، وضو می‌گرفت و آماده نماز می‌شد. اگر در این میان، کسی به شهید آوینی رجوع می‌کرد وی می‌گفت: «انشاءالله بعد از نماز.»

یکی از مهمترین مسائل زندگی شهید آوینی، مسأله نماز بود. شهید آوینی همیشه به اطرافیانش می‌گفت: «سعی کن نماز برائت مهمترین چیز باشد و سعی کن نمازت را با توجه بخوانی. لازم نیست حتماً مستحبات را به جا آوری، همان اصل نماز را با توجه و حضور قلب اقامه کن.»

مداومت در خواندن نماز شب

شهید آوینی حتی اگر در طول روز، فعالیت‌های خسته‌کننده‌ای انجام داده بود؛ تقریباَ در هیچ شرایطی نماز شبش ترک نمی‌شد. مرتضی آوینی در شب پیش از شهادتش که در سنگری در فکه بود، تا صبح به گریه، دعا، تلاوت قرآن و نماز شب پرداخت.

خواب کم

گاهی اوقات اتفاق می‌افتاد که شهید آوینی سه شبانه روز به صورت مداوم بیدار بود. شهید آوینی بسیار اندک می‌خوابید به گونه‌ای که پس از ساعت‌ها کار، تأکید می‌کردکه مثلاً ۲ ساعت بعد بیدارش کنند.

ارادت خاص به مقام معظم رهبری

شهید آوینی ارادت خاصی به مقام معظم رهبری داشت، شهید آوینی در روزهای آخر پیش از شهادتش می‌گفت: «صدای من که به جایی نمی‌رسد، اما اگر می‌شد برسد، می‌گفتم نباید راضی شد و گذاشت که اوامر آقا در پیچ و خم توجیهات و تفسیرهای غلط معطل بماند.»

مقام معظم رهبری هم در مراسم تشییع جنازه‌ی شهید آوینی گفته بودند: «من خودم بزرگترین داغدار این مصیبت هستم.»

ساده زیستی

شهید مرتضی آوینی بسیار ساده زیست بود. گاهی یک کارتن روی زمین می‌انداخت و روی آن می‌خوابید. غالباً نان و پنیر و کشمش و گردو را به عنوان غذای روزانه می‌خورد.

شجاعت

شهید آوینی خیلی شجاع بود به گونه‌ای که در میدان جنگ، در زیر سخت‌ترین آتش‌ها، آرام و مطمئن بود. در مشکلات و تنگناها، گاهی می‌ایستاد و نماز می‌خواند.

عاشق شهادت

شهید آوینی پس از دریافت خبر شهادت دوستانش، به شدت متأثر می‌شد و اشک می‌ریخت. در هنگام ضبط برنامه‌ی روایت فتح در مناطق عملیاتی نیز، با شنیدن خاطرات رزمندگان، آرام و بی‌صدا گریه می‌کرد.

احیای فرهنگ اسلامی

شهید آوینی پس از اتمام جنگ تقریباً تمام کارها را کنار گذاشت و روی مسأله‌ی دیگری تمرکز کرد تا فرهنگ اسلامی احیای کند. شهید آوینی با توصیه‌ی مقام معظم رهبری، ساختن دور جدید برنامه‌ی روایت فتح را آغاز کرد.

متواضع و کم توقع

شهید آوینی گاهی برای کارهای ساده‌ی دانشجویی، متن می‌نوشت و به دانشجویان کمک می‌کرد. هیچگاه در این اندیشه نبود که نظام باید در ازای زحماتم به من خانه یا ماشین بدهد چون زحمات زیادی را متحمل شده‌ام.

فراری از عکس

شهید مرتضی آوینی همیشه از دوربین فراری بود. اما در سفر آخری که به فکه رفت در پاسخ به درخواست عکاسی که می‌خواست از وی عکس بگیرد گفت: «باشد، مسأله‌ای نیست، به شرطی که عکس حجله‌ای بگیری.»

خوش‌رو

شهید آوینی همیشه به شاگردهایش سلام می‌کرد و از آن‌ها احوال‌پرسی می‌نمود. به حرف‌هایشان گوش می‌داد. بسیار اتفاق می‌افتاد که دوستان با شهید آوینی برخورد نامناسبی می‌کردند اما ایشان پیش قدم می‌شد و گذشت می‌کرد.

اهل مطالعه

شهید آوینی تا یک ساعت قبل از خطبه‌ی ازدواجش نیز مشغول مطالعه بود.

آثار شهید آوینی

همسر شهید آوینی؛ مریم امینی

همسر شهید آوینی؛ مریم امینی متولد سال ۱۳۳۶ و لیسانس ریاضی و علوم کامپیوتر دارد. حاصل ازدواج آن‌ها سه فرزند است.

پخش مجموعه مستند هفت‌قسمتی «آقا مرتضی» محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج، کارگردانی سیدعباس سیدابراهیمی و تهیه‌کنندگی مهدی مطهر از تلویزیون که تاکیدش بر "روایتی بدون سانسور از زندگی شهید آوینی" است، سبب اعتراض خانواده آوینی و نیز یک مستندساز شده که از بخش‌هایی از فیلمش یعنی «انحصار ورثه» در مجموعه «آقا مرتضی» بدون اجازه استفاده شده است.

مریم امینی در گفت‌وگویی با ایسنا در این باره گفت: نمی‌شود که یک نفر جزئیاتی از زندگی خصوصی شخصیتی بزرگ را بدون اطلاع خانواده‌اش فیلم کند و به خورد مردم بدهد؛ آن هم با این ابتذال و بدون این‌که من خبر داشته باشم. اصلاً مگر چنین چیزی ممکن است؟ آیا قانون این اجازه را می‌دهد که با حریم شخصی یک نفر چنین کاری کرد؟ روایت دوره جوانی ایشان (مرتضی آوینی) براساس کدام استناد است وقتی هیچ کدام از افراد خانواده آن‌ها را تأیید نکند؟

امینی اضافه کرد: وقتی بخش اول مستند را دیدم واقعاً احساس کردم یک تعرض به خانواده‌ام صورت گرفته و زیر پا گذاشتن حریم خانواده را با پرده‌دری و وقاحت باور نمی‌کردم. ضمن این‌که استفاده از راش‌هایی که متعلق به تهیه‌کننده این مستند نیست هم حیرت‌آور است و راه را برای شکایت صاحبان دیگر فیلم‌ها باز می‌گذارد.

کوثر آوینی؛ دختر شهید آوینی

کوثر آوینی دختر دوم شهید آوینی است و در زمان شهادت پدرش ۱۰ سال بیشتر سن نداشت. کوثر یکی از منتقدین اصلی چهره ساخته شده از شهید آوینی پس از شهادتش است.

نحوه شهادت شهید آوینی

بعد از به پایان رسیدن هشت سال جنگ تحمیلی، شهید آوینی با اشتیاق همراه گروهش به شهرهای جنگ زده رفت. وقتی سید مرتضی تصمیم گرفت فیلمی از تفحص تهیه کند، منطقه فکه را انتخاب کرد. در دوران جنگ هر بار در فکه عملیاتی انجام می‌شد، تعدادی از نیروها در میدان‌های مین دشمن به شهادت می‌رسیدند و پیکر پاک بسیاری از شهیدان در فکه دفن بود.

صبح روز ۲۰ فروردین ۱۳۷۲، سید مرتضی آوینی زودتر از بقیه دوستان بیدار شد. نمازش را خواند و خود را برای رفتن به قتلگاه آماده کرد. نزدیک کانال کمیل در فکه وقتی داخل معبر حرکت می‌کردند، پای سید مرتضی آوینی روی مین رفت و صدای مهیب انفجار، سکوت منطقه را شکست.